2009, Cilt 16, Sayı 1, Sayfa(lar) 025-038
Evde Bakım Hizmetlerinin Doğum Sonu Erken Taburcu Edilen Yenidoğanlarda Görülen Komplikasyonlar Üzerine Etkisi
Öğr. Gör. Dr. Gülten IŞIK KOÇ, Prof. Dr. Kafiye EROĞLU
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü
Anahtar Sözcükler: Doğum sonu erken taburculuk, yenidoğan, komplikasyon, doğum sonu evde bakım, hastaneye tekrar başvurma

Erken taburculuk, vajinal doğum yapan kadınların hastaneden 24 saat ve daha kısa sürede, sezaryen ile doğum yapan kadınların ise 48 saat ve daha kısa sürede taburcu edilmeleri anlamına gelmektedir. Son yıllarda, herhangi bir komplikasyon olmadığı durumda anne ve bebeğin erken dönemde taburcu edilmesi anlayışı benimsenmiştir. Bununla birlikte yenidoğan erken taburculuktan sonraki ilk bir hafta ve doğum sonu dönem süresince birçok sorun açısından risk altındadır. Bu çalışmanın amacı, erken taburcu edilen yenidoğanlar için geliştirilen evde bakım hizmet modelinin etkinliğinin incelenmesidir. Çalışmanın örneklemini, 50 çalışma ve 50 kontrol grubu olmak üzere, anneleri yaş, öğrenim düzeyi, aile tipi, parite ve doğum öncesi bakım alma durumuna göre bire-bir eşleştirilmiş toplam 100 yenidoğan oluşturmuştur. Araştırmacı, anne ve bebeklerle hastanenin doğum salonu ve doğum sonu servislerinde tanışmıştır. Doğum sonu ikinci, yedinci ve on beşinci günlerde ve altıncı haftada olmak üzere her iki gruba da dört kez ev ziyareti yapılmıştır. Veriler yüzdelik, rölatif risk hesaplaması, Ki-Kare, Fisher Kesin Ki-Kare ve iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma grubundaki yenidoğanların %82.0'si, kontrol grubundaki yenidoğanların %58.0'i doğum sonu altı haftalık dönem içinde herhangi bir problem yaşamamışlardır. Kontrol grubundaki yenidoğanların aldıkları kilo ortalaması, çalışma grubundaki yenidoğanlardan daha düşüktür. Kontrol grubundaki yenidoğanlar çalışma grubundaki yenidoğanlardan daha fazla fizyolojik sarılık, göz enfeksiyonları gibi sorunları yaşamışlar ve hastaneye daha fazla başvurmuşladır. Yenidoğanlar hastanede kaldıkları süre içinde herhangi bir sorun yaşamasalar da, doğum sonu ilk altı haftalık dönem boyunca çeşitli problemler açısından risk altındadır. Bu nedenle hastanede yeterince eğitim ve danışmanlık hizmeti alma olasılığı bulamayan anneler evde izlenmeli ve hem kendi hem bebeklerinin bakımı ile ilgili bilgilendirilmelidir. Böylece komplikasyonların gelişmesi önlenebilir ya da erken dönemde tespit edilerek, uygun bakım ve tedavi önerilebilir.