2023, Cilt 10, Sayı 2, Sayfa(lar) 164-170
Yanıkta Bakım Veren Yükü ile Yanık Hastasının ve Bakım Verenin Yaşam Kalitesi
Sabri KARAHAN1, Zahide TUNÇBİLEK2
1Dr. Öğr. Üyesi, Harran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü, Şanlıurfa, Türkiye
2Dr. Öğr. Üyesi, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Ankara, Türkiye
Anahtar Sözcükler: Bakım verici, bakım yükü, yanık, yaşam kalitesi

Amaç: Bu tanımlayıcı çalışma yanık hastalarının ve bakım vericilerinin yaşam kalitesi ile bakım verme yükü arasındaki ilişkiyi incelemiştir.

Gereç ve Yöntem: Çalışma, iki üniversite hastanesinde yapılmıştır. Tedavi sonrası taburcu olan 30 yanık hastası ve onların 30 bakım vereni ile Eylül 2015-Ocak 2016 tarihleri arasında yürütülmüştür. Veriler, hasta veri formu, Yanığa Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği, bakım verici veri formu, Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği kısa formu ve Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği ile yüz yüze toplanmıştır.

Bulgular: Hastaların ortalama yaşam kalitesi puanları ve alt alan puanları 0.53'ün üzerinde bulunmuştur. Bakım verenlerin en yüksek yaşam kalitesi puanı fiziksel sağlık alanında 74.62±16.87 olarak ölçülmüştür. Bakım verenlerin fiziksel sağlık puanları ile yanık hastalarının genel sağlık ve toplam yaşam kalitesi puanları arasında negatif korelasyon saptanmıştır (p<0.01). Bakım verenlerin bakım verme yükü puan ortalaması 26.63±12.78 bulunmuştur. Bakım vericilerin bakım verme yükü puanı ile hastaların sosyal sağlık ve toplam yaşam kalitesi puanları arasında negatif korelasyon saptanmıştır (p<0.05).

Sonuç: Hastaların yaşam kalitesi orta düzeyde bakım verenlerin ise yüksek düzeyde bulunmuştur. Bakım verenlerin bakım verme yükü düşük saptanmıştır. Yanık hastasının yaşam kalitesi ile bakım verenin yaşam kalitesi ve bakım yüküyle ilişkili bulunmuştur. Bu sonuçlar, yanık hastalarının ve bakım verenlerinin yaşam kalitelerini artırmak ve bakım verme yükünü azaltmak için hazırlanmasının gerekliliğini vurgulamaktadır.