2017, Cilt 4, Sayı 3, Sayfa(lar) 001-012
Son On Yılda Yoğun Bakım Ünitesi İlişkili Kas Güçsüzlüğüne Yönelik Çalışmaların İncelenmesi: Sistematik Derleme
Canan KARADAŞ, Sevgisun KAPUCU
Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye
Anahtar Sözcükler: Egzersiz, kas güçsüzlüğü, kritik hastalık, polinöropati, yoğun bakım ünitesi

Amaç: Bu çalışma, son on yılda dünyada yoğun bakım ünitesi ile ilişkili kas güçsüzlüğünü önlemede egzersizin etkinliği ve kasta görülen değişimleri belirlemeye yönelik yapılan çalışmaların incelenmesi amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Aralık 2015 tarihinde Pubmed ve EBSCO veri tabanları kullanılarak 2005- 2015 yılları arasında toplam 126 makaleye ulaşılmış olup; bunlardan çalışma kriterlerini karşılayan 8 çalışma örnekleme alınmıştır. Çalışmanın anahtar kelimeleri; “YBÜ-KG”, ”Kas güçsüzlüğü”, “Kritik hastalık miyopatisi”, “Kritik hastalık polinöropatisi”, “Yoğun bakım ünitesi” ve “Egzersiz” şeklindendir. Çalışmaya “YBÜ-KG ve egzersiz” konularını içeren randomize kontrollü çalışmalar (RKÇ), prospektif kohort ve prospektif gözlemsel çalışmalar dahil edilmiştir.

Bulgular: Çalışmamızda, dört RKÇ, dört prospektif olmak üzere toplam sekiz çalışma incelenmiştir. İncelenen çalışmalarda hareketsizlik ile birlikte kaslarda kas gücü ve miyozin kaybının olduğu, yoğun bakımda kalış süresinin uzaması ile birlikte bu kayıpların arttığı saptanmıştır. Kas gücü azalmasına bağlı oluşan sorunun, iyileşme süresinin 12 aydan daha uzun sürdüğü görülmüştür. İncelenen çalışmalar; uygulanan egzersizin türü, süresi, yoğunluğu ve hasta popülasyonun özelliğine bakılmaksızın; hastalara yaptırılan egzersizin olumlu etkisi olduğu belirtilmiştir.

Sonuç: Kas güçsüzlüğüne bağlı yapılan son on yıldaki araştırmaların yakın zamanlarda artış gösterdiği, araştırma biçimlerinin homojen olmadığı, kullanılan ölçme araçlarının farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Yoğun bakım ünitesi ilişkili kas güçsüzlüğünde altta yatan faktörlerin belirlenmesi ve yönetiminde egzersizin etkisine yönelik daha fazla kanıt temelli çalışma yapılmasına ihtiyaç duyulduğu belirlenmiştir.