2012, Cilt 19, Sayı 1, Sayfa(lar) 051-061
Otonomi Değerlendirme Ölçeği'nin 65 Yaş ve Üstü Bireylerde Geçerlilik-Güvenirlik Çalışması
Ar. Gör. Dr. Zahide TUNA, Prof. Dr. Sevilay ŞENOL ÇELİK
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü, Ankara, Türkiye
Anahtar Sözcükler: Yaşlı, Otonomi Değerlendirme Ölçeği, Geçerlilik ve Güvenirlik

Amaç: Çalışma yaşlı bireylerin fonksiyonel bağımsızlığını değerlendirmek için geliştirilen “Otonomi Değerlendirme Ölçeği”nin Türk toplumu için geçerlilik ve güvenirliğini incelemek amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Bu metodolojik çalışma Ankara İli Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde yalnız ya da ailesiyle birlikte yaşayan, psikolojik ve mental bozukluğu bulunmayan 90 yaşlı birey üzerinde yürütülmüştür. Çalışmada veri toplama aracı olarak Otonomi Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Çalışma kapsamında ölçeğin dil eşdeğerliği, içerik geçerliliği, güvenirlik ve yapı geçerliliği çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın verilerinin değerlendirilmesinde ortalama, ortanca, standart sapma, Spearman Korelasyon, Cronbach Alpha Katsayısı ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır.

Bulgular: Çalışma kapsamına alınan yaşlı bireylerin yaş ortalamasının 73.44±6.21 olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin test-tekrar test güvenirliği için Spearman korelasyon katsayısı 0.98, Cronbach alfa katsayısı ise 0.95 olarak belirlenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizinde belirlenen uyum indekslerine göre ölçek için üç faktörlü yapının uygun olduğu [x2/SD=294,77/272=1,08; RMSEA= 0,031 (%95 GA 0,00 – 0,054); GFI= 0.99; CFI= 1.00; NFI= 0.99] bulunmuştur.

Sonuç: Türkiye için uyarlanan “Otonomi Değerlendirme Ölçeği”, 65 ve üzeri yaş grubundaki bireylerin fonksiyonel bağımsızlıklarını ölçmek için geçerli ve güvenilir bulunmuştur.